خطرات محصولات حیوانی: از قلب تا کبد و سیستم ایمنی
مقدمه
غذا نه تنها منبع انرژی بلکه ابزاری برای سلامت یا بیماری است. انتخابهای غذایی روزانه میتوانند بدن را تقویت یا تضعیف کنند. در این میان، محصولات حیوانی (گوشت، لبنیات، تخممرغ و فرآوردههای مشابه) جایگاه پررنگی در رژیم غذایی بسیاری از جوامع دارند. اما تحقیقات علمی در دو دهه گذشته نشان دادهاند که این محصولات میتوانند تهدیدی جدی برای اندامهای حیاتی انسان باشند.
در این نوشتار، اثرات منفی محصولات حیوانی را از دید اندامها و دستگاههای بدن بررسی میکنیم: از قلب که مرکز زندگی است تا کبد که کارخانه متابولیسم محسوب میشود و سیستم ایمنی که مدافع اصلی بدن است.
۱. قلب: قربانی چربیهای اشباع
قلب بهعنوان موتور حیات، نیازمند رگهای سالم و خون روان است. اما محصولات حیوانی با ترکیب خطرناک چربیهای اشباع و کلسترول به دشمن شماره یک این عضو تبدیل شدهاند.
- تجمع پلاکهای چربی در عروق کرونر موجب تنگی عروق و خطر سکته قلبی میشود.
- گوشت قرمز و لبنیات پرچرب سطح LDL (کلسترول بد) را بالا میبرند و HDL (کلسترول خوب) را کاهش میدهند.
- بررسیهای طولی نشان دادهاند افرادی که رژیم غذایی غنی از محصولات حیوانی دارند، ۲ تا ۳ برابر بیشتر از دیگران در معرض بیماریهای قلبی-عروقی قرار میگیرند.
۲. کبد: بار سنگین پروتئینها و سموم
کبد نقش حیاتی در سمزدایی، متابولیسم پروتئین و ذخیره مواد مغذی دارد. مصرف زیاد محصولات حیوانی فشار زیادی بر این اندام وارد میکند.
- متابولیسم پروتئینهای حیوانی منجر به تولید آمونیاک و سایر ترکیبات سمی میشود که بار اضافی بر کبد تحمیل میکند.
- گوشت و لبنیات ممکن است حاوی هورمونها، آنتیبیوتیکها و فلزات سنگین باشند که در کبد تجمع مییابند.
- بیماری کبد چرب غیرالکلی، که امروزه در حال افزایش است، ارتباط مستقیمی با مصرف زیاد چربیهای اشباع حیوانی دارد.
۳. سیستم ایمنی: دشمن در لباس دوست
محصولات حیوانی میتوانند فعالیت سیستم ایمنی را مختل کنند.
- پروتئینهای لبنیات (مانند کازئین) در برخی افراد واکنشهای ایمنی و آلرژیک ایجاد میکنند.
- مصرف گوشت و لبنیات موجب افزایش سطح پروتئینهای التهابی در خون میشود که در درازمدت سیستم ایمنی را تضعیف میکند.
- اختلال در میکروبیوم روده (که ارتباط مستقیمی با رژیم غذایی دارد) میتواند تعادل سیستم ایمنی را به هم بزند.
۴. رودهها: بیفیبر و پر از مشکل
یکی از مهمترین آسیبها در اثر مصرف محصولات حیوانی، به دستگاه گوارش و رودهها وارد میشود.
- محصولات حیوانی فاقد فیبر هستند و این امر موجب یبوست و کندی حرکات روده میشود.
- گوشت قرمز و فرآوریشده تولید ترکیبات سرطانزا مانند آمینهای هتروسیکلیک در روده را افزایش میدهد.
- لبنیات میتوانند موجب عدم تحمل لاکتوز و مشکلات گوارشی در میلیونها نفر در سراسر جهان شوند.
۵. مغز و اعصاب: تأثیر پنهان
مغز نیز از آسیبهای غیرمستقیم گوشت و لبنیات در امان نیست.
- چربیهای اشباع و کلسترول با افزایش التهاب، روند تخریب سلولهای عصبی را تسریع میکنند.
- برخی آلایندههای موجود در محصولات حیوانی (مانند جیوه) میتوانند در مغز تجمع کرده و به حافظه و تمرکز آسیب بزنند.
- ارتباط مصرف زیاد گوشت قرمز با افزایش خطر آلزایمر و زوال عقل در مطالعات طولی مشاهده شده است.
۶. استخوانها و مفاصل: فرسودگی خاموش
گرچه سالها تبلیغ شده است که لبنیات برای استخوان مفیدند، اما پژوهشها نشان دادهاند مصرف مداوم آنها ممکن است نتیجه معکوس داشته باشد.
- مصرف زیاد پروتئین حیوانی باعث افزایش اسیدیته خون شده و بدن برای خنثیسازی اسید، کلسیم را از استخوانها برداشت میکند.
- لبنیات پرچرب التهاب را تشدید کرده و در بیماریهای مفصلی مانند آرتروز وضعیت بیماران را وخیمتر میکند.
۷. خون و عروق: تغییرات خاموش
محصولات حیوانی ترکیباتی مانند TMAO (Trimethylamine N-oxide) تولید میکنند که یکی از عوامل خطر جدید برای بیماریهای قلبی-عروقی است.
- TMAO از متابولیسم کولین و ال-کارنیتین موجود در گوشت قرمز بهوسیله باکتریهای روده ایجاد میشود.
- این ماده موجب افزایش لختهسازی خون و تنگ شدن عروق میشود.
جدول مقایسه اثرات محصولات حیوانی بر اندامها
اندام/سیستم | اثر منفی محصولات حیوانی | پیامد احتمالی |
---|---|---|
قلب | افزایش LDL و چربی اشباع | بیماری قلبی و سکته |
کبد | تجمع سموم و چربی اشباع | کبد چرب، اختلال عملکرد |
سیستم ایمنی | التهاب مزمن | بیماریهای خودایمنی |
روده | فقدان فیبر، ترکیبات سمی | یبوست، سرطان روده |
مغز | تجمع آلایندهها، التهاب | آلزایمر، کاهش حافظه |
استخوانها و مفاصل | برداشت کلسیم، التهاب | پوکی استخوان، آرتروز |
خون و عروق | تولید TMAO | لخته خون، تصلب شرایین |
نتیجهگیری
محصولات حیوانی نهتنها یک منبع غذایی ساده نیستند، بلکه بهعنوان عاملی پنهان برای تخریب اندامهای مختلف بدن عمل میکنند. قلب، کبد، سیستم ایمنی، رودهها و حتی مغز و استخوانها همگی تحت تأثیر منفی این محصولات قرار میگیرند.از سوی دیگر، منابع گیاهی با فیبر، آنتیاکسیدانها و چربیهای سالم خود میتوانند در تقویت اندامها و پیشگیری از بیماریها نقش اساسی داشته باشند.
منابع
- World Health Organization (IARC). IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans: evaluation of red and processed meat. 2015.
- Bouvard V., Loomis D., Guyton K.Z., et al. Carcinogenicity of consumption of red and processed meat. The Lancet Oncology. 2015.
- Tang W.H.W., Wang Z., Levison B.S., et al. Intestinal microbial metabolism of phosphatidylcholine and cardiovascular risk. New England Journal of Medicine. 2013.
- Koeth R.A., Wang Z., Levison B.S., et al. Intestinal microbiota metabolism of L-carnitine (a nutrient in red meat) promotes atherosclerosis. Nature Medicine. 2013.
- Pan A., Sun Q., Bernstein A.M., et al. Red meat consumption and risk of type 2 diabetes. Diabetes Care. 2011.
- Satija A., Bhupathiraju S.N., Rimm E.B., et al. Plant-based dietary patterns and incidence of type 2 diabetes. JAMA Internal Medicine. 2016.
- Willett W.C. Eat, Drink, and Be Healthy: The Harvard Medical School Guide to Healthy Eating. Free Press. 2001.
- Hu F.B. Plant-Based Diets and Cardiovascular Health. Journal of the American Heart Association. 2019.
- Calder P.C. Dietary modification of inflammation with lipids. Journal of Clinical Investigation. 2017.
- Li D. Effect of plant-based diet on inflammation. Nutrition Reviews. 2018.
- Morris M.C. Dietary fats and risk of dementia. Alzheimer's & Dementia. 2014.
- Barberger-Gateau P. Nutrition and cognitive function. Public Health Nutrition. 2007.
- Slavin J. Fiber and prebiotics: mechanisms and health benefits. Nutrients. 2013.
- O’Keefe S.J. Diet, microorganisms and their metabolites, and colon cancer. Nature Reviews Gastroenterology & Hepatology. 2016.
- Sicherer S.H. Food allergy. The Lancet. 2002.
- Boyce J.A., Assa’ad A., Burks A.W., et al. Guidelines for the diagnosis and management of food allergy in the United States. Journal of Allergy and Clinical Immunology. 2010.
- Domingo J.L. Health risks of dietary exposure to chemical contaminants. Food and Chemical Toxicology. 2007.
- Heindel J.J., vom Saal F.S., et al. Endocrine disruptors and human health. Endocrine Reviews. 2015.
- Tang W.H.W., Hazen S.L. The role of gut microbiota in cardiovascular disease. Journal of the American College of Cardiology. (مروری مرتبط با TMAO و متابولیتهای باکتریایی). 2014.
- University of Oxford — press release / research summary: Regular meat consumption linked to a wide range of common diseases. (Oxford population health analyses). 2021
برای مطالعه بیشتر
https://cruelty.farm/
https://cruelty.farm/for-animals/
https://cruelty.farm/for-environment/
https://cruelty.farm/for-humans/
https://cruelty.farm/take-action-now/
https://www.linkedin.com/company/Vegland/
https://virgool.io/VegLand
https://huf.ac/
https://www.instagram.com/mehravamag/
( این مطلب رپورتاژ بوده و سایت سینما دوست در تالیف و تنظیم آن نقشی نداشته است و تایید کننده آن نمی باشد . )